วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี

เชื้อโรคที่แฝงตัวมากับยุงที่เป็นตัวพาหะ นอกจากโรคไข้เลือกออกแล้ว ยังมีอีกโรค คือ โรคไข้สมองอักเสบเจอี ถือว่าเป็นภัยเงียบที่อันตราย เพราะในรายที่แสดงอาการ มักเป็นอาการทางสมองในระดับที่รุนแรงแล้ว และอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

โรคไข้สมองอักเสบเจอี  คืออะไร?

โรคไข้สมองอักเสบเจอี  เกิดจากเชื้อไวรัสเจอี (Japanese encephalitis virus, JEV)   โดยมียุงรำคาญ ชนิด Culex tritaeniorrhynchus ซึ่งหากินเวลากลางคืนเป็นพาหะนำโรค ซึ่งโรคนี้ทำให้เกิดการอักเสบของระบบสมองส่วนกลาง ไม่มียารักษาโดยเฉพาะ เป็นผลให้มีอัตราการตายสูง และก่อให้เกิดความพิการทางสมองในผู้ที่รอดชีวิต ส่วนใหญ่มักจะเป็นในเด็ก ระยะฟักตัวของโรค 5-15 วัน ผู้ที่ได้รับเชื้อไวรัสนี้ส่วนใหญ่จะไม่แสดงอาการ มีเพียงส่วนน้อยที่จะป่วยอาการรุนแรง เช่น มีไข้สูง ปวดศีรษะรุนแรง อาเจียนพุ่ง มีอาการชักเกร็ง ไม่รู้สึกตัว  และอาจเสียชีวิตได้  แต่ถึงแม้ว่าผู้ป่วยจะรอดชีวิตก็มักมีความพิการทางสมองหลงเหลืออยู่ ซึ่งโรคนี้ไม่มียารักษาเฉพาะ แต่สามารถป้องกันได้ด้วยฉีดวัคซีนป้องกันโรคใช้สมองอักเสบเจอี ส่วนใหญ่มักจะได้รับวัคซีนตั้งแต่ยังเด็ก หลังจากได้รับคอร์สแรกแล้ว อาจต้องฉีดกระตุ้นทุก ๆ 4-5 ปี เพื่อให้ภูมิคุ้มกันอยู่ในระดับสูงพอที่จะป้องกันโรคได้

วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี คืออะไร?

วัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี (Japanese Encephalitis Vaccine) ชนิดที่ใช้ทั่วไป เป็นวัคซีนที่ทำ จากเชื้อที่ตาย โดยผลิตจากเชื้อที่สกัดจากเนื้อเยื่อสมองหนู วัคซีนนี้ มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูง เด็กทุกคนที่ได้รับวัคซีนครบจะ มีภูมิคุ้มกันป้องกันโรคได้ดีมาก นอกจากนี้ยังมีวัคซีนชนิดใหม่เป็นชนิด เชื้อมีชีวิตที่ทำให้อ่อนฤทธิ์ ซึ่งพบว่ามีประสิทธิภาพดีเช่นกัน

วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอีในประเทศไทย มี 2 แบบคือ

• วัคซีนเชื้อตาย เตรียมโดยเลี้ยงไวรัสก่อโรคในสมองหนูแรกเกิด มีทั้งชนิดสายพันธุ์ Beijieng และสายพันธุ์ Nakayama ขนาดวัคซีนไม่เท่ากัน ขนาดวัคซีนสำหรับเด็กอายุน้อยกว่า 3 ปี เป็นกึ่งหนึ่งของเด็กโต เริ่มให้ได้เมื่ออายุ 12-18 เดือน ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง 2 เข็มห่างกัน 1-4 สัปดาห์ และให้เข็มที่สาม 1 ปี หลังจากรับวัคซีนเข็มแรก ประสิทธิภาพในการป้องกันโรคของวัคซีนทั้งสองสายพันธุ์ให้ผลดีพอกัน ผู้ที่ได้รับวัคซีน 2 เข็ม ร้อยละ 80-90 จะมีระดับภูมิคุ้มกันสูงพอที่จะป้องกันการติดเชื้อได้ระยะหนึ่ง และเมื่อได้รับวัคซีนครบ 3 เข็มจะป้องกันโรคได้ 3-5 ปี หากอาศัยในพื้นที่ระบาด แนะนำให้ฉีดกระตุ้น 1 เข็ม ทุก ๆ 4-5 ปี อีกไม่เกิน 2 ครั้ง ก็จะสามารถป้องกันโรคในช่วงวัยที่มีความเสี่ยงสูงได้
• วัคซีนเชื้อเป็นที่ทำให้อ่อนฤทธิ์ลง ป้องกันโรคได้ ร้อยละ 95-100 มีข้อดีกว่าวัคซีนเชื้อตายคือ ภูมิคุ้มกันอยู่ได้นาน ไม่ต้องฉีดเข็มกระตุ้น และวัคซีนได้จากการเลี้ยงไวรัสในเซลล์เพาะเลี้ยง ไม่ได้เลี้ยงในสมองหนู จึงลดความเสี่ยงที่จะเกิดผลแทรกซ้อนทางระบบประสาทคือสมองและไขสันหลังอักเสบอย่างเฉียบพลันอันเนื่องจากเนื้อเยื่อสมองหนูปนเปื้อนในวัคซีน

ผู้ที่ควรได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี

• เด็กไทยทุกคนต้องได้รับวัคซีน 2 ครั้ง
  • ครั้งแรก ที่อายุ 9-12 เดือน
  • ครั้งที่ 2 ห่างจากครั้งแรก 3-24เดือน (ขึ้นอยู่กับชนิดของวัคซีน)
• ประชากรซึ่งอยู่ในแหล่งระบาดของโรคที่ไม่เคยได้รับวัคซีนมาก่อน โดยฉีด 1 เข็ม ในผู้ที่มีอายุมากกว่า 18 ปี
• นักท่องเที่ยวที่มีอายุเกิน 1 ปี และจะเดินทางเข้ามาในประเทศที่มีการแพร่ระบาดของโรค และอยู่นานเกิน 1 เดือน

ผู้ที่มีไม่ควรได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี

• เคยมีอาการแพ้อย่างรุนแรงจากการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี ในครั้งก่อน
• แพ้สารเจลาตินไม่ควรรับวัคซีนชนิดเนื้อตาย
• ผู้มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องจากสาเหตุต่างๆ หรือผู้ที่รับยากดภูมิคุ้มกัน หรือผู้ที่อยู่ในภาวะที่ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• หญิงตั้งครรภ์
• ผู้มีภาวะชักมา ภายใน 1 ปี อาจรับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอีได้ เมื่อมีข้อบ่งชี้ชัดเจน แต่ต้องปรึกษาแพทย์ก่อน
• หากมีไข้ เจ็บป่วยเฉียบพลัน ควรเลื่อนการรับวัคซีนออกไปก่อน รอให้หายป่วยก่อนจึงค่อยมารับวัคซีน
• กรณีเป็นหวัดเล็กน้อย ไม่มีไข้ สามารถรับวัคซีนได้
•  กรณีเจ็บป่วยเรื้อรังเช่น โรคตับ โรคไต โรคหัวใจ หรือมีภาวะชักภายใน 1 ปี ให้อยู่ในดุลยพินิจของแพทย์

อาการข้างเคียงวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองเจอี

• อาจทำให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงได้ แต่พบได้น้อยมาก ซึ่งส่วนใหญ่ของผู้ที่รับวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี มักไม่มีปัญหาใด ๆ หากคิดว่าผู้รับวัคซีนเกิดปฏิกิริยาแพ้อย่างรุนแรงให้นำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด
• ปฏิกิริยาที่อาจพบหลังฉีดวัคซีน ได้แก่ ปวด บวม แดง คัน บริเวณที่ฉีด อาการอื่น ๆ เช่น ไข้ต่ำๆ ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ผื่นลมพิษ อาจพบได้บ้างแต่มักไม่รุนแรงและหายได้เองใน 1-2 วัน
• หากมีอาการปวด บวม บริเวณที่ฉีดวัคซีนให้ประคบเย็น หากมีไข้ต่ำๆ สามารถรับประทานยาลดไข้ได้ แต่ถ้ามีอาการผิดปกติอื่นนอกเหนือจากนี้ ควรปรึกษาแพทย์

ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี ที่ภูเก็ตได้ที่ไหน?

ภูเก็ต เมดิคอล คลินิก ให้บริการที่ใกล้ชิด ด้วยทีมแพทย์เฉพาะทาง พร้อมทั้งทีมงานที่มีความชำนาญ พร้อมให้คำปรึกษาและ การรักษา โดยคุณสามารถเข้ารับบริการได้ทั้ง walk-in หรือนัดหมายล่วงหน้า เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการเข้ารับบริการ
จองคิวออนไลน์ https://phuketmedicalclinic.youcanbook.me
เวลาทำการ 🕙 10:00-18:00 น. ทุกวัน
เบอร์ติดต่อ ☎️ 096-696-2449
Line id : @pmcphuket (มี @ ด้วยนะครับ) หรือ https://lin.ee/R1TKRDo
แผนที่ 📌https://goo.gl/maps/xu45eTQUTjgpukJa7
Website 🌐https://phuketmedicalclinic.com
ปรึกษาแพทย์หรือสอบถามเพิ่มเติมได้เลยนะครับ
Inbox : m.me/100483916443107
สุขภาพคุณให้เราดูแล#คลินิกภูเก็ต
Phuket #Clinic #ภูเก็ตเมดิคอลคลินิก