ไต เป็นอวัยวะที่สำคัญในการปรับสมดุลน้ำและเกลือแร่ภายในร่างกาย ช่วยกำจัดของเสีย สารพิษ รวมถึงยาส่วนเกินออกจากร่างกาย ซึ่งโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ เป็นสาเหตุ สำคัญที่ทำให้เกิดโรคไตเรื้อรัง โดยเฉพาะในผู้สูงอายุทั่วโลก เพราะโรคดังกล่าวทำให้มีผลกระทบต่อไต ซึ่งถ้าไตเสื่อมรุนแรงจนไม่ทำงาน จะทำให้เกิดความผิดปกติจนไม่สามารถดำเนินชีวิตอยู่ต่อไปได้ ซึ่งภาวะนี้เรียกว่า โรคไตเรื้อรังระยะสุดท้าย
ผู้ป่วยกลุ่มนี้ต้องได้รับการรักษาที่เหมาะสม รวมทั้งการบำบัดทดแทนไต เช่น การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม หรือ การปลูกถ่ายไต จึงจะดำเนินชีวิตอยู่ต่อไปได้ นอกจากนี้โรคไตเรื้อรังยังทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางระบบหัวใจและหลอดเลือดได้สูง เช่น โรคหัวใจ โรคอัมพฤกษ์ ซึ่งทำให้เสียชีวิตก่อนวัยอันควร
ไต คืออะไร?
ไต (Kidneys) คือ หนึ่งในอวัยวะภายในของมนุษย์ ที่ต้องทำงานหนักอยู่แทบจะตลอดเวลา มีลักษณะเป็นเมล็ดถั่วเหลืองขนาดเล็กเท่ากำปั้น อยู่คู่กันระหว่างผนังลำตัวของกระดูกสันหลังช่วงเอว
เป็นส่วนประกอบสำคัญในการช่วยปรับความสมดุลสารต่าง ๆ ที่มีปริมาณมากเกินความต้องการต่อร่างกาย หรือมีหน้าที่ฟอกของเสียออกจากร่างกาย และ ฟอกเลือดในร่างกายเราให้เป็นเลือดที่สะอาดไร้สารพิษ ให้ถูกขับออกไปเป็นรูปแบบของเหลวในช่องทางเดินน้ำปัสสาวะอย่างสม่ำเสมอ และยังทำหน้าที่คุมปริมาณวิตามินกับแร่ธาตุสำคัญหลายตัวในร่างกายอีก
ด้วยเหตุนี้ หากไตของคุณทำงานบกพร่องหรือเสียหาย ร่างกายของคุณจะเต็มไปด้วยของเสียที่ไม่ได้ล้างออก ความดันโลหิตคุณของสูงขึ้น ยังไม่รวมโรคหรือความผิดปกติที่จะตามมาอีกมากมาย เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ ที่อาจถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้
เพื่อให้ไตสามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การตรวจค่าไตจึงเป็นดัชนีที่จะช่วยชี้และค้นหาสาเหตุการทำงานที่ผิดปกติของทุกส่วนประกอบของไต ไม่ว่าจะเป็นพันธุกรรมจากคนในครอบครัวที่มีประวัติโรคไตมาก่อน พฤติกรรมในชีวิตประจำวัน และสิ่งแวดล้อมของผู้ป่วย เพื่อเป็นข้อมูลวินิจฉัย ตรวจหาโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ และให้แนวทางการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสม
ไตทำหน้าที่อะไรบ้าง?
จะมีการแบ่งหน้าที่หลัก ๆ ได้แก่
- ช่วยคัดกรองของเสียภายในไต มักจะเป็นสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกายไม่ว่าจะเป็นสารเคมี วิตามินหรือเกลือแร่ที่เกินต่อความจำเป็นต่อร่างกาย และการเผาผลาญจากสารอาหาร (Metabolism) ที่มีสารโปรตีนเกินความต้องการให้ถูกแปรเป็นของเหลวที่มีชื่อว่า ยูเรีย (Urea) ถูกขับไปในน้ำปัสสาวะ
- ช่วยปรับสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย ไตจะช่วยรักษาความสมดุลของเกลือแร่และธาตุภายในร่างกายให้คงที่ ปรับอุณหภูมิภายในร่างกายอยู่ในระดับปกติ อีกทั้งควบคุมการรักษาความสมดุลของกรดและด่างในเลือดไม่ให้สูง-ต่ำจนเกินไป เพราะถ้าหากเซลล์หรืออวัยวะต่างๆจะไม่สามารถทำงานได้ หากผิดปกติมากๆ อาจทำให้เสียชีวิตได้
- ช่วยผลิตฮอร์โมนอีริโทรโพอิติน (Erythropoietin) ฮอร์โมนตัวนี้ทำหน้าที่ช่วยกระตุ้นส่วนของไขสันหลังกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดงขึ้นมาหล่อเลี้ยงไปตามเนื้อเยื่อทั่วร่างกายได้อย่างเพียงพอ
- ช่วยร่างกายในการเสริมสร้างกระดูกให้แข็งแรง โดยมีส่วนร่วมในการสังเคราะห์ วิตามินดี
- ช่วยร่างกายควบคุมความดันโลหิต ผู้ป่วยโรคไตมักมีความดันโลหิตสูงยากต่อการควบคุม
ฉะนั้นการตรวจค่าไตจึงเป็นหนึ่งในการตรวจเช็คสภาพการทำงานของไตว่ามีภาวะการทำงานที่ผิดปกติหรือไม่ หากละเลยการเช็คค่าไตเป็นเวลานาน อาจทำให้เสียโอกาสในการรักษาแล้วนำไปสู่ภาวะพิษตกค้างในร่างกายสะสมไปเรื่อย ๆ จนเกิดการเสียชีวิตขึ้นมาในภายหลัง
ทำไมต้องตรวจการทำงานของไต?
การตรวจคัดกรองการเกิดโรคไตเป็นการป้องกันก่อนการเกิดโรคที่ดีที่สุด หากพบความเสี่ยงของการเกิดโรคตั้งแต่ยังไม่เกิดโรค จะได้หาวิธีป้องกันอย่างถูกวิธีเพื่อลดความเสี่ยงลง
หากพบว่าเป็นโรคไตแล้ว การรักษาตั้งแต่แรกสามารถชะลอความเสื่อมของไตได้ดีกว่าการรักษาเมื่อโรคเข้าสู่ระยะรุนแรงแล้ว และการชะลอความเสื่อมของไตตั้งแต่ระยะแรกๆของโรค จะช่วยป้องกันหรือยืดระยะเวลาการเกิดภาวะแทรกซ้อนของโรคและความจำเป็นในการบำบัดทดแทนไตได้
ตรวจการทำงานของไต
การตรวจค่าไต (Renal Function Test) คือ การเช็คสภาพของเสียที่ถูกขับจากการทำงานปัจจุบันของไตอย่างการตรวจปัสสาวะ และการเจาะเลือดดูค่าไต เพื่อหาสารยูเรียรั่วไหลในกระแสเลือดนั้น มาจากการทำงานผิดปกติของไตโดยตรงหรือไม่ จึงทำให้มีเครื่องตรวจค่าไตจากผลเลือดตามมาตรฐานที่ช่วยวินิจฉัยสุขภาพไตได้แม่นยำยิ่งขึ้นได้แก่ การตรวจ BUN , Creatinine และ eGFR
นอกจากนี้การตรวจไตยังเป็นการตรวจดูผลกระทบจากการกินยาประจำตัวบางชนิดที่อาจส่งผลให้ไตทำงานหนักจนเสื่อมสมรรถภาพเร็วกว่าเดิมอีกด้วย ซึ่งหากตรวจพบความผิดปกติใดๆ ผู้ป่วยจะได้แจ้งข้อมูลเพื่อให้แพทย์จัดยาชุดใหม่หรือแนะนำวิธีรักษาแบบอื่นๆ ต่อไป
ใครบ้างที่ควรตรวจการทำงานของไต?
ผู้ที่มีความเสี่ยงจะเป็นโรคไต และควรได้รับการตรวจไต มีดังนี้
- ผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีมวลดัชนีวัดค่า BMI สูงกว่ามาตรฐาน
- ผู้ที่ได้รับการตรวจหัวใจ แล้วมีผลวินิจฉัยความดันเลือดสูงหรือต่ำกว่าผิดปกติ
- ผู้ที่มีรับประทานยาที่มีส่วนผสมของสมุนไพรบางชนิดที่อาจทำลายเนื้อไตได้
- ผู้ที่มีลักษณะร่างกายภายนอกของผู้ป่วย มีอาการบวมตามใบหน้า ตัว และช่วงเท้า
- ผู้ที่มีพฤติกรรมและมีประวัติการบริโภคสารเสพติดเกินขนาด เช่น สูบบุหรี่
- ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวที่เคยเป็นโรคไตเรื้อรังผ่านพันธุกรรม เช่น เป็นโรคถุงน้ำไต
- ผู้ที่มีมีอาการอยากปัสสาวะบ่อย และลักษณะของน้ำปัสสสาวะมีภาวะเลือดปน หรือเป็นฟอง
- ผู้ที่มีมีอาการวินเวียนศีรษะ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย นำไปสู่อาการคลื่นใส้จนถึงขั้นอาเจียนออกมา
- ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางชนิด เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคเก๊าท์ โรคอ้วน โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด
ถึงแม้คุณจะยังไม่จัดเป็นผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงเป็นโรคไต อาจอายุยังน้อย หรือร่างกายยังแข็งแรงดีอยู่ ก็อย่าประมาทและควรมารับการตรวจไตทุกปี
ตรวจการทำงานของไตที่ไหนในภูเก็ต
ภูเก็ต เมดิคอล คลินิก ให้บริการที่ใกล้ชิด ด้วยทีมแพทย์เฉพาะทาง พร้อมทั้งทีมงานที่มีความชำนาญ พร้อมให้คำปรึกษาและ การรักษา โดยคุณสามารถเข้ารับบริการได้ทั้ง walk-in หรือนัดหมายล่วงหน้า เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการเข้ารับบริการ
จองคิวออนไลน์ https://phuketmedicalclinic.youcanbook.me
เวลาทำการ 🕙 10:00-18:00 น. ทุกวัน
เบอร์ติดต่อ ☎️ 096-696-2449
Line id : @pmcphuket (มี @ ด้วยนะครับ) หรือ https://lin.ee/R1TKRDo
แผนที่ 📌https://goo.gl/maps/xu45eTQUTjgpukJa7
Website 🌐https://phuketmedicalclinic.com
ปรึกษาแพทย์หรือสอบถามเพิ่มเติมได้เลยนะครับ
Inbox : m.me/100483916443107
สุขภาพคุณให้เราดูแล#คลินิกภูเก็ต
Phuket #Clinic #ภูเก็ตเมดิคอลคลินิก
